Plan Boom
Plan Boom Plan Boom
Zoeken

Extreme droogte en tóch een goede oogst? Dat kan met een voedselbos

Extreme droogte en tóch een goede oogst? Dat kan met een voedselbos

Terwijl je dit artikel leest, vallen buiten misschien de regendruppels op de grond. Dat was deze zomer wel anders! De droogte was zo hevig dat er zelfs een officieel watertekort is afgekondigd en het water werd verdeeld. Vooral de scheepvaart, landbouw én de natuur ondervonden hier nadeel van. Agrariërs moeten rekening houden met meer periodes van extreme droogte en hitte; hoe ga je daarmee om? Er lijkt een oplossing voorhanden te zijn.

12 september 2022

Voedselbos beter bestand tegen extreme droogte

Op dit moment onderzoekt de Universiteit Gent een alternatieve landbouwvorm: voedselbossen. Een voedselbos is een vitaal ecosysteem, waarin lage en hoge bomen, planten en kruiden groeien. Niet één groeilaag, zoals in de traditionele landbouw, maar vijf: van bodembedekkers zoals bosaardbeitjes tot bomen met hoge kruinen, zoals een walnotenboom. Niet één moment in het jaar van oogsten, maar het hele jaar door. Dat voedselbos heeft allerlei voordelen en één daarvan lijkt te zijn dat het beter bestand is tegen extreme droogte. Zo legt professor Kris Verheyen uit: “In voedselbossen heb je meer schaduw en hebben de bomen en struiken diepere wortels, waardoor ze makkelijker op zoek kunnen gaan naar grondwater”.

 

Groene oase in verdord landschap

Kijk eens naar de luchtfoto hieronder:

Deze is gemaakt in een eerdere droge zomer. Die diepgroene kavel is het voedselbos Ketelbroek in Groesbeek. Waar andere akkers verdorren, blijft het voedselbos overeind staan ondanks extreme droogte. Ook belangrijk: waar de oogst van omliggende kavels afnam, nam de oogst van voedselbos Ketelbroek juist toe. Zo vertelt Philippe Vandewalle van voedselbos Den Zoetenhof in Destelbergen (België): “Dit jaar hebben we pompoenen, courgetten en appelwortel geplant, groenten en fruit die van nature vrij sterk zijn. Door de droogte zijn ze dit jaar kleiner dan normaal, maar ze gaan niet kapot.”

 

De kracht van voedselbossen

Een viertal redenen waarom voedselbossen ook in extreme droogte doorgroeien:

  • Niet alleen de hitte en weinige regenval laten een gewas verdrogen; als de wind langs de planten waait, werkt dat zoals een föhn je haar droogt. Dankzij bomen en hagen aan de rand van het voedselbos krijgt de wind minder vat op de overige planten. Zo verdrogen ze minder snel.
  • Alleen al een tractor weegt vaak zo’n anderhalve ton. Die anderhalve ton drukt op de bodem en perst de grond in elkaar. Valt er een regenbui, dan stroomt het grootste deel van het water weg. Bij een voedselbos gebruik je geen zware machines en blijft de bodem soepel. Het regenwater kan gemakkelijk de bodem in. Ook planten en dieren houden de grond los en gezond.
  • Herfstbladeren, afgebroken takken, wij noemen het afval… Maar dit is heel waardevol materiaal, dat je bij een voedselbos laat liggen. Deze biomassa houdt vocht vast.
  • Onder de bodem groeit een waardevolle waterbron: fijnvertakte schimmeldraden. Die vinden water waar boomwortels niet kunnen komen. Maar deze draden vind je alleen in een bodem waar bomen jarenlang op dezelfde plek blijven staan. Dat is precies wat er bij voedselbossen gebeurt.

 

Voedselbos heeft de toekomst

Een voedselbos is een heel andere manier van landbouwteelt dan de traditionele landbouw. Zo gebruik je bij een voedselbos geen zware machines en oogst je het jaar rond. Een voedselbos heeft zijn eigen ecosysteem, zonder bestrijdingsmiddelen. Dat vraagt een andere aanpak en veel kennis van planten. Dat is een flinke uitdaging voor agrariërs, maar het biedt hen de kans om een bedrijf te voeren dat beter of zelfs heel goed bestand is tegen de klimaatveranderingen. Beter voor de biodiversiteit én met een economisch verdienmodel lijkt een voedselbos de toekomst te hebben!

 

Bronnen:

Tags:
bomen